Warunkowe przedterminowe zwolnienie to szansa dla skazanych odbywających karę na wcześniejsze zakończenie jej wykonywania. Pozwala na opuszczenie zakładu karnego bez konieczności odbywania kary w całości. Skazani, którzy udowodnią, że proces resocjalizacji przebiega pomyślnie, mogą liczyć nawet na o połowę krótszy okres izolacji.
O warunkowe przedterminowe zwolnienie może ubiegać się skazany, który odbędzie przynajmniej połowę kary. Warto pamiętać, że do kary odbytej zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności – czyli także zatrzymanie i aresztowanie z postępowania przygotowawczego. Surowszym wymogom podlegają skazani karani w warunkach recydywy. Ci, muszą odbyć 2/3 orzeczonej kary – recydywa podstawowa, lub 3/4 kary – multirecydywa. Również sprawcy, którzy z popełnienia przestępstwa uczynili sobie stałe źródło dochodu, działali w zorganizowanej grupie przestępczej lub dopuścili się przestępstwa o charakterze terrorystycznym, mogą ubiegać się o zwolnienie po odbyciu 3/4 kary.
Warunkowego przedterminowego zwolnienia udziela Sąd penitencjarny, w okręgu którego skazany odbywa karę pozbawienia wolności. Sądem Penitencjarnym jest właściwy Sąd Okręgowy – wydział lub sekcja penitencjarna. Przykładowo dla Aresztu Śledczego w Jeleniej Górze, właściwym jest Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze. Aby Sąd udzielił skazanemu zwolnienia, należy złożyć odpowiedni wniosek i należycie go umotywować. Wniosek ten podlega opłacie sądowej w kwocie 45 zł, którą należy uiścić wraz ze złożeniem wniosku. Do wniosku można też załączyć dokumenty na poparcie swojej argumentacji. Wniosek może złożyć skazany lub jego obrońca, a wyjątkowo także dyrektor zakładu karnego lub kurator. Obrońcą w postępowaniu wykonawczym może być adwokat, którego upoważni skazany. Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu, które odbywa się w zakładzie karnym, gdzie przebywa skazany, lub w budynku Sądu, jeżeli wniosek dotyczy osoby odbywającej karę w systemie dozoru elektronicznego lub ubiegającej się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie będąc osadzonym – np. po udzieleniu przerwy. W posiedzeniu bierze udział skazany i jego obrońca, a także prokurator i przedstawiciel administracji zakładu karnego.
Warunkiem udzielenia zwolnienia przez Sąd jest stwierdzenie pozytywnej prognozy kryminologicznej, czyli przekonania Sądu, że skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Sąd bada w tym zakresie postawę, właściwości i warunki osobiste sprawcy, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie skazanego po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary. W praktyce duże znaczenie będzie zatem miała osobowość skazanego, jego postawa w zakładzie karnym, perspektywy na przyszłość i samo przestępstwo za które sprawca był skazany. Jeżeli osadzony zachowuje się prawidłowo – otrzymuje wnioski nagrodowe, jest zatrudniony w jednostce, uzyskał promesę zatrudnienia po jej opuszczeniu, ukończył kursy i szkolenia, pojednał się z pokrzywdzonym (jeżeli takowego można wyodrębnić), to wówczas jest szansa na uzyskanie przedterminowego zwolnienia.
Sąd, uwzględniając wniosek, wyznacza jednocześnie okres próby, którym jest okres pozostały do końca kary pozbawienia wolności. Okres ten nie może być jednak krótszy niż 2 lata, co oznacza, że skazany który został zwolniony mając do odbycia jeszcze jedynie kilka miesięcy kary, będzie i tak poddany 2-letniemu okresowi próby. W tym czasie, Sąd może nałożyć na skazanego obowiązki – np. podjęcie leczenia odwykowego lub pracy zarobkowej, czy też oddać go pod dozór kuratora. Jeżeli skazany w okresie próby popełni przestępstwo, Sąd może (a w niektórych przypadkach – musi) odwołać skazanemu warunkowe zwolnienie, co wiązać się będzie z koniecznością ponownego osadzenia w zakładzie karnym. W tym celu Sąd musi jednak również wyznaczyć posiedzenie, na którym skazanego może reprezentować obrońca.
Jak w każdej sprawie wykonawczej, również w postępowaniu o udzielenie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności, skazanego może reprezentować adwokat, jako jego obrońca. Warto pamiętać, że, by uzyskać zwolnienie Sąd wyznacza posiedzenie, na które wzywa skazanego i jego obrońcę. Adwokat może zatem nie tylko sporządzić wniosek, ale również reprezentować skazanego na posiedzeniu przed Sądem. Może również, w imieniu skazanego, złożyć zażalenie na postanowienie o odmowie warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Kancelaria Adwokacka OWO Adwokaci zajmuje się prowadzeniem spraw z zakresu prawa karnego wykonawczego. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości zapraszamy do Kontaktu.
biuro@owo-adwokaci.pl
Artur Obarzanek
tel: +48 606 371 452
Aleksandra Włodarczyk - Ochenkowska
tel: +48 794 984 811
Kamil Ochenkowski
tel: +48 605 167 551
OWO Adwokaci 2024.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Proformat
OWO Adwokaci
Pl. Ks. Wyszyńskiego 52/16
58-500 Jelenia Góra