Ustalenie ojcostwa to proces prawny, który pozwala na oficjalne potwierdzenie, kto jest biologicznym ojcem dziecka. Procedura ta staje się konieczna, kiedy ojciec nie uzna dziecka dobrowolnie lub gdy istnieją wątpliwości co do tożsamości ojca. Sądowe ustalenie ojcostwa może być istotne z wielu powodów – począwszy od ustalenia praw rodzicielskich, po obowiązek alimentacyjny oraz prawa do dziedziczenia. W takich przypadkach ustalenie ojcostwa zapewnia zarówno dziecku, jak i matce pełną ochronę prawną oraz gwarancję wsparcia finansowego, co ma istotne znaczenie dla stabilności rodzinnej. Jeśli jesteś zainteresowana, zainteresowany wsparciem prawnym w ustaleniu ojcostwa w Jeleniej Górze zapraszamy do kontaktu. Wspieramy również osoby z rejonu całego województwa dolnośląskiego
Istnieją dwa główne sposoby ustalenia ojcostwa - dobrowolne uznanie ojcostwa przez ojca oraz sądowe ustalenie ojcostwa. Dobrowolne uznanie ojcostwa odbywa się poprzez złożenie oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, konsulem lub sądem. Natomiast sądowe ustalenie ojcostwa następuje, gdy ojciec nie uzna dziecka dobrowolnie lub gdy matka ma wątpliwości co do tożsamości ojca. Sąd na podstawie dostępnych dowodów, takich jak badania genetyczne, wydaje orzeczenie o ustaleniu ojcostwa, które następnie otwiera drogę do dalszych kroków, takich jak nałożenie obowiązku alimentacyjnego czy ustalenie kontaktów ojca z dzieckiem. To, która droga zostanie wybrana, zależy od zgody obu stron i okoliczności związanych z daną sprawą.
Uznanie ojcostwa to formalna deklaracja mężczyzny, że jest biologicznym ojcem dziecka, co następuje najczęściej zaraz po jego narodzinach. Uznanie ojcostwa to akt, który wymaga zgody obojga rodziców. Może być przeprowadzony zaraz po narodzinach dziecka w urzędzie stanu cywilnego lub w późniejszym terminie.
Ustalenie ojcostwa to proces sądowy, który wymaga złożenia odpowiedniego wniosku i przedstawienia dowodów, takich jak badania DNA. Procedura ustalenia ojcostwa jest bardziej złożona i czasochłonna, zwłaszcza gdy jedna ze stron nie wyraża zgody na przeprowadzenie badań lub próbuje zaprzeczyć ojcostwu. Różnica między tymi procedurami polega więc głównie na formalności uznania oraz konieczności rozstrzygania sporów w sądzie w przypadku ustalenia ojcostwa.
Domniemanie ojcostwa dotyczy sytuacji, w której mąż matki jest uznawany za ojca dziecka, jeśli urodziło się ono w trakcie trwania małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego ustania. Jest to zapis prawny, który chroni dziecko przed sytuacjami prawnymi, w których nie miałoby ustalonego ojcostwa. Domniemanie ojcostwa można obalić jedynie przez wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, co również wymaga udziału sądu.
Nawet jeśli ustalenie ojcostwa następuje po wielu latach od narodzin dziecka, ojciec może zostać zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko. W zależności od okoliczności sprawy sąd może nakazać pokrycie alimentów od momentu urodzenia dziecka lub od chwili wniesienia pozwu o ustalenie ojcostwa. Dlatego ważne jest, aby działać szybko, jeśli istnieją przesłanki do ustalenia ojcostwa i uzyskania wsparcia finansowego dla dziecka. Warto zaznaczyć, że ustalenie ojcostwa po latach nie tylko wiąże się z obowiązkiem alimentacyjnym, ale także może wpłynąć na prawa dziecka do dziedziczenia po ojcu.
W postępowaniach o ustalenie ojcostwa kluczową rolę odgrywają testy DNA, które pozwalają na niemal stuprocentowe potwierdzenie, kto jest biologicznym ojcem dziecka. Badania te mogą być zlecone zarówno przez sąd, jak i przez samych zainteresowanych. Testy takie są nieinwazyjne i polegają na pobraniu próbki śliny lub krwi od ojca, matki i dziecka. Wynik testu DNA jest jednym z najważniejszych dowodów w sprawach sądowych o ustalenie ojcostwa, co pozwala na szybkie rozstrzygnięcie sporu, jeśli wynik testu jednoznacznie wskazuje na ojcostwo.
Ojciec może uznać dziecko zaraz po jego narodzinach lub w późniejszym terminie, jednak ważne jest, aby tego dokonać, zanim dziecko ukończy pełnoletność. Uznanie ojcostwa po narodzinach odbywa się najczęściej w urzędzie stanu cywilnego. W przypadku dzieci urodzonych poza małżeństwem, uznanie ojcostwa ma duże znaczenie dla ustalenia praw ojca do kontaktów z dzieckiem oraz ewentualnych zobowiązań alimentacyjnych. Nie ma formalnego limitu jeśli chodzi o czas uznania dziecka.
Proces ustalenia ojcostwa rozpoczyna się od złożenia odpowiedniego wniosku do sądu rejonowego. We wniosku należy wskazać wszystkie niezbędne informacje oraz dowody, które mogą pomóc w ustaleniu ojcostwa, takie jak badania DNA. Sąd po rozpatrzeniu dowodów i wysłuchaniu stron może wydać orzeczenie potwierdzające lub zaprzeczające ojcostwu. Postępowanie sądowe może trwać kilka miesięcy lub dłużej, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy.
Zasadniczo, roszczenia o ustalenie ojcostwa nie ulegają przedawnieniu. Można złożyć wniosek o ustalenie ojcostwa w dowolnym momencie, nawet po wielu latach od narodzin dziecka. Wyjątkiem są przypadki, w których ustalenie ojcostwa jest powiązane z innymi roszczeniami, na przykład o alimenty. W takich sytuacjach, istnieją określone terminy, które mogą wpływać na decyzje sądowe dotyczące zaległych alimentów.
Sprawy dotyczące ustalenia ojcostwa mogą być skomplikowane, zwłaszcza gdy w grę wchodzi zaprzeczenie ojcostwa lub spór między stronami. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika, który poprowadzi proces sądowy, zadba o niezbędne dowody oraz reprezentację w sądzie. Prawnik może również pomóc w sporządzeniu wniosku oraz w zrozumieniu skomplikowanych procedur prawnych. Dobrze przygotowany wniosek i odpowiednia strategia mogą przyspieszyć postępowanie i zapewnić satysfakcjonujący wynik. Doświadczony prawnik nie tylko pomoże w przygotowaniu wniosku i zgromadzeniu dowodów, ale również będzie reprezentował klienta w sądzie, dbając o jego interesy. Dobra strategia procesowa i znajomość procedur sądowych mogą znacznie przyspieszyć przebieg sprawy, zapewniając korzystne dla klienta rozwiązanie.
Odwołanie zawieszonej kary pozbawienia wolności, potocznie nazywane „odwieszeniem zawiasów”, to proces, w którym sąd decyduje o anulowaniu warunkowego zawieszenia wykonania kary i nakazuje jej odbycie w zakładzie karnym. Zawieszenie kary jest formą szansy dla skazanego na uniknięcie bezpośredniego osadzenia w więzieniu, pod warunkiem, że przestrzega on pewnych zasad i nie popełnia nowych przestępstw w okresie próby. Jednak jeśli skazany naruszy warunki zawieszenia, np. popełni kolejne przestępstwo, nie przestrzega nałożonych obowiązków, czy też unika kontaktu z kuratorem sądowym, sąd może zadecydować o odwieszeniu kary. Proces ten jest bardzo poważny, ponieważ oznacza, że skazany stracił możliwość odbycia kary na wolności i musi stawić się w zakładzie karnym. Odwołanie zawieszonej kary jest konsekwencją naruszenia zaufania, jakim sąd obdarzył skazanego, dając mu szansę na poprawę poza murami więzienia.
Warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności to instytucja prawa karnego, która pozwala sądowi na odstąpienie od natychmiastowego wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, jeżeli skazany spełnia określone warunki. W praktyce oznacza to, że osoba skazana nie trafia do zakładu karnego, ale jest zobowiązana do przestrzegania pewnych warunków przez określony czas, zwany okresem próby. Czas ten wynosi od roku do trzech lat, w zależności od wagi przestępstwa i sytuacji skazanego. Warunkowe zawieszenie kary jest stosowane głównie w przypadkach, gdy sąd uznaje, że skazany ma szansę na resocjalizację bez konieczności izolowania go od społeczeństwa. Może to dotyczyć osób, które popełniły przestępstwo po raz pierwszy, mają stabilną sytuację życiową lub wyrażają gotowość do podjęcia działań naprawczych. W ramach zawieszenia kary, skazany może być zobowiązany do spełnienia dodatkowych obowiązków, takich jak przeproszenie pokrzywdzonego, uczestnictwo w terapii odwykowej, zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, czy też pozostawanie pod nadzorem kuratora sądowego.
Odwołanie kary warunkowo zawieszonej następuje, gdy skazany nie przestrzega warunków zawieszenia, co może obejmować popełnienie nowego przestępstwa, niepodejmowanie obowiązków nałożonych przez sąd lub uchylanie się od nadzoru kuratora. W praktyce oznacza to, że sąd musi stwierdzić, iż skazany nie wykorzystał szansy na poprawę, jaką dawało mu zawieszenie kary. Przesłanki odwołania kary są jasno określone w przepisach prawa i obejmują m.in. sytuacje, w których skazany popełnia nowe przestępstwo w okresie próby, co automatycznie uruchamia procedurę odwieszenia. Inną przesłanką może być rażące naruszenie obowiązków, np. unikanie kontaktu z kuratorem, nieuczestniczenie w obowiązkowych zajęciach resocjalizacyjnych, czy też brak naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego. Ważne jest, aby skazany był świadomy, że każde naruszenie warunków zawieszenia może skutkować surowymi konsekwencjami, w tym koniecznością odbycia pierwotnie zawieszonej kary w zakładzie karnym.
Posiedzenie w sprawie odwołania „zawiasów” to kluczowy moment, w którym sąd decyduje o losie skazanego, który naruszył warunki warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności. Posiedzenie to odbywa się w trybie niejawnym, co oznacza, że nie jest to publiczna rozprawa sądowa, ale mimo to skazany wraz z obrońcą ma prawo uczestniczyć w posiedzeniu i przedstawiać swoje argumenty. Sąd na posiedzeniu analizuje, czy naruszenia warunków zawieszenia były na tyle poważne, że uzasadniają odwieszenie kary. W toku postępowania sądowego, sąd może zapoznać się z opinią kuratora, który sprawował nadzór nad skazanym, a także z dokumentacją dotyczącą przestrzegania przez niego nałożonych obowiązków. Skazany ma również prawo do składania wyjaśnień i przedstawienia dowodów, które mogą przemawiać na jego korzyść. Jeżeli sąd uzna, że naruszenia były rażące lub świadome, może podjąć decyzję o odwieszeniu kary, co skutkuje koniecznością jej odbycia w zakładzie karnym. W przeciwnym razie sąd może przedłużyć okres próby lub nałożyć dodatkowe obowiązki na skazanego.
W przypadku odwołania zawieszonej kary pozbawienia wolności, skazany jest zobowiązany do odbycia pozostałej części kary w zakładzie karnym. Kara ta obejmuje cały okres, który został pierwotnie zawieszony, co oznacza, że skazany musi odbyć dokładnie tyle miesięcy lub lat, ile wynosiła zawieszona kara. Sąd, podejmując decyzję o odwieszeniu kary, bierze pod uwagę, czy skazany odbył już część kary, na przykład w formie aresztu tymczasowego, co może wpłynąć na skrócenie pozostałego okresu pozbawienia wolności. Po odwieszeniu kary skazany jest zobowiązany do stawienia się w zakładzie karnym w określonym terminie, a niestawienie się może skutkować wydaniem nakazu doprowadzenia przez policję. Warto również zaznaczyć, że po odbyciu kary skazany ma prawo ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, jednak decyzja o jego przyznaniu zależy od dalszego zachowania skazanego oraz oceny jego resocjalizacji. Odbycie kary w zakładzie karnym po odwieszeniu „zawiasów” jest konsekwencją naruszenia warunków zawieszenia, dlatego niezwykle ważne jest, aby skazany dołożył wszelkich starań, aby uniknąć takiej sytuacji.
Kancelaria Adwokacka OWO Adwokaci zajmuje się prowadzeniem spraw z zakresu prawa karnego wykonawczego. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości zapraszamy do Kontaktu.
Aby udowodnić, że stalker dopuszcza się nękania należy wykazać, że jego zachowanie w ogóle jest nękaniem. Za takie uznamy zachowanie, które charakteryzuje się wysokim stopniem uciążliwości, jest powtarzalne i podejmowane wbrew woli pokrzywdzonych. Szerzej o tym czym dokładnie jest stalking przeczytasz tutaj. W pierwszej kolejności, aby udowodnić nękanie, należy dowieść, że dane zachowanie sprawcy jest w ogóle przestępstwem. W tym celu trzeba wykazać, że:
Aby udowodnić stalking, konieczne jest zebranie wystarczającej ilości dowodów na te zachowania, które pozwolą potwierdzić ich ciągłość i powtarzalność, a także związki ze sprawcą. Możesz zrobić to na kilka sposobów:
Jeżeli szukasz pomocy w sprawie dotyczącej uporczywego nękania - zadzwoń do mnie i skorzystaj z bezpłatnej 15-minutowej porady przez telefon!
Oprócz samego zebrania dowodów kluczowe jest też ich odpowiednie przedstawienie. Często niektóre wnioski dowodowe mogą być oddalone, nieuwzględnione czy pominięte z tego tylko powodu, że zostały nienależycie przedstawione. Pamiętaj, że najlepiej zadbać, by samodzielnie zebrać oraz przedstawić wnioski dowodowe. Zrób to w sposób prosty i klarowny. Jeżeli dowód stanowią wiadomości SMS czy WhatsApp to zrób screeny (wraz z widoczną datą oraz numerem/nazwą nadawcy) i wydrukuj je do akt sprawy. Jeżeli stalker pojawia się pod Twoim domem lub w miejscu pracy - zrób mu zdjęcie i wydrukuj je. Jeżeli dysponujesz nagraniem monitoringu lub video - zgraj je na płytę CD (taka forma jest wciąż najwłaściwsza dla policji i sądu) i załącz do akt. Jeżeli chcesz by dany świadek był przesłuchany, zadbaj o to by podać jego precyzyjne dane (imię i nazwisko) oraz adres zamieszkania lub numer telefonu. Każdy wniosek dowodowy warto złożyć na piśmie adresowanym do policji, prokuratury lub sądu. Napisz krótko co to za dowód i na jaką okoliczność go przedstawiasz - przykładowo - "wnoszę o dopuszczenie dowodu z nagrania video znajdującego się na załączonej do pisma płycie CD, na okoliczność śledzenia mnie przez sprawcę po wyjściu z pracy" lub "wnoszę o dopuszczenie dowodu z załączonych w formie wydruków zrzutów ekranu z mojego telefonu zawierających wiadomości wysyłane do mnie przez Jana Kowalskiego, na okoliczność nieustannego kierowania wyzwisk i gróźb w stosunku do mnie". Nawet tak krótkie pismo spełni wymogi wniosku dowodowego i zostanie uwzględnione w Twojej sprawie.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
Niezależnie od etapu sprawy zawsze warto skontaktować się z adwokatem specjalizującym się w sprawach przeciwdziałaniu przemocy fizycznej i psychicznej. Fachowiec z tej dziedziny będzie w stanie pomóc przy gromadzeniu materiału dowodowego i niejednokrotnie poleci niestandardowe rozwiązania, by pomóc swojemu klientowi. W prowadzonych dotychczas sprawach rekomendowałem już takie sposoby zabezpieczania dowodów jak:
Pamiętaj, że udowodnienie nękania może być trudne, ale istnieją środki, które mogą Ci pomóc. Ważne jest, abyś zgłosił nękanie i zebrał dowody, które mogą pomóc w Twojej sprawie.
adw. Artur Obarzanek
- jako adwokat prowadzę sprawy karne w tym przede wszystkim postępowania dotyczące uporczywego nękania. Pomagam moim klientkom uwolnić się od prześladujących stalkerów. Przygotowuję w ich imieniu zawiadomienia o przestępstwie oraz pomagam we wszystkich czynnościach na każdym etapie postępowania, aż do uzyskania wyroku skazującego. Uczestniczę w każdym przesłuchaniu z udziałem moich klientek, pomagam gromadzić potrzebny materiał dowodowy, jestem w stałym kontakcie z prokuraturą i policją oraz uczestniczę w rozprawach przed sądem, jako pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
obarzanek@owo-adwokaci.pl +48 606 371 452
Działamy na terenie całego województwa dolnośląskiego, a siedziby naszej kancelarii mieszczą się w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Spotkania i porady prowadzimy również on-line w drodze wideokonferencji.
Grzywna jest jedną z podstawowych kar wymierzanych w postępowaniu karnym, stosowaną zarówno w przypadku wykroczeń, jak i przestępstw. W polskim prawie karnym przewidziano możliwość umorzenia grzywny, jednak nie jest to proces automatyczny ani powszechny. Umorzenie grzywny może nastąpić jedynie w wyjątkowych sytuacjach, gdy istnieją uzasadnione powody, które uniemożliwiają skazanemu jej uiszczenie. Takie okoliczności mogą obejmować długotrwałą chorobę, utratę zdolności do zarobkowania, wyjątkowo trudną sytuację życiową, czy też inne nieprzewidziane zdarzenia losowe, które znacząco wpływają na możliwość spłaty nałożonej kary. Wniosek o umorzenie grzywny powinien być solidnie uzasadniony i poparty dowodami na zaistnienie wyjątkowych okoliczności. Sąd, rozpatrując taki wniosek, bierze pod uwagę nie tylko sytuację finansową skazanego, ale także jego postawę wobec prawa oraz ewentualne wcześniejsze próby uregulowania należności. Warto jednak podkreślić, że sąd umarza grzywnę w całości tylko w ostateczności, kiedy jest pewność, że skazany nie jest w stanie jej zapłacić, ani w inny sposób tej kary wykonać.
Wysokość grzywny, jaką może orzec sąd, zależy od wielu czynników, w tym od charakteru popełnionego przestępstwa, stopnia winy sprawcy oraz jego sytuacji majątkowej i zarobkowej. Kodeks karny przewiduje, że grzywna jest wymierzana w stawkach dziennych, a sąd ustala zarówno liczbę stawek, jak i wysokość jednej stawki dziennej. Liczba stawek dziennych może wynosić od 10 do 540, co oznacza, że minimalna grzywna może wynosić równowartość 10 stawek dziennych, a maksymalna – 540. Wysokość jednej stawki dziennej ustalana jest przez sąd na podstawie dochodów sprawcy, jego możliwości zarobkowych oraz sytuacji rodzinnej. Stawka dzienna może wynosić od 10 do 2000 złotych. W praktyce oznacza to, że grzywna może wynosić od 100 złotych do nawet przeszło miliona złotych. Sąd może również uwzględnić inne okoliczności, takie jak wcześniejsze skazania, co może wpływać na decyzję o wysokości grzywny. Ważne jest, aby grzywna była proporcjonalna do winy sprawcy oraz jego możliwości finansowych, co ma na celu zapewnienie sprawiedliwości i efektywności kary.
Niezapłacenie grzywny w wyznaczonym terminie może mieć poważne konsekwencje dla skazanego. Przede wszystkim, sąd może zamienić grzywnę na zastępczą karę pozbawienia wolności. Zgodnie z przepisami, za każde 2 stawki dzienne niezapłaconej grzywny może zostać orzeczony jeden dzień pozbawienia wolności. Oznacza to, że jeśli skazany nie uiści grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, sąd może zamienić ją na 50 dni pozbawienia wolności. Przed podjęciem decyzji o zamianie grzywny na karę pozbawienia wolności, sąd może orzec obowiązek wykonania jej poprzez prace społecznie użyteczne przyjmując, że 10 stawek dziennych odpowiada miesiącowi prac w wymiarze od 20 do 40 godzin. Niezapłacenie grzywny będzie również skutkować postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez komornika, co wiąże się z dodatkowymi kosztami oraz możliwością zajęcia majątku dłużnika. Dlatego też niezwykle istotne jest, aby skazany starał się uregulować grzywnę w wyznaczonym terminie lub wnioskował o alternatywne rozwiązania, jeśli nie jest w stanie jej zapłacić.
Umorzenie grzywny jest możliwe, ale jedynie w wyjątkowych przypadkach i na wniosek skazanego. Sąd może zdecydować o umorzeniu grzywny, jeśli skazany nie uiścił grzywny z powstałych po jej orzeczeniu przyczyn od niego niezależnych i wykonanie tej kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub stało się niecelowe, a rozłożenie grzywny na raty nie byłoby wystarczają. Należy zatem udowodnić, że skazany nie jest w stanie uiścić grzywny z powodu trwałej i istotnej zmiany sytuacji życiowej, na przykład z powodu poważnej choroby, utraty pracy lub innych nieprzewidzianych okoliczności. Wniosek o umorzenie grzywny powinien być dobrze uzasadniony i poparty odpowiednimi dowodami, takimi jak zaświadczenia lekarskie, dokumenty potwierdzające trudności finansowe czy inne istotne informacje. Sąd rozpatruje taki wniosek indywidualnie, biorąc pod uwagę nie tylko sytuację materialną skazanego, ale także jego postawę wobec nałożonej kary, dotychczasowe próby jej uregulowania oraz ewentualne wcześniejsze naruszenia prawa. Umorzenie grzywny może być całkowite lub częściowe, w zależności od oceny sądu. Warto jednak pamiętać, że umorzenie grzywny jest stosowane bardzo rzadko i wyłącznie w przypadkach, gdy jest oczywiste, że skazany nie jest w stanie jej zapłacić, a egzekwowanie należności byłoby nieefektywne lub niehumanitarne. Dlatego też skazani powinni złożyć taki wniosek tylko wtedy, gdy mają solidne podstawy do jego uzasadnienia.
Kancelaria Adwokacka OWO Adwokaci zajmuje się prowadzeniem spraw z zakresu prawa karnego wykonawczego. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości zapraszamy do Kontaktu.
Stalking może obejmować stosunkowo rozmaite spektrum zachowań, począwszy od nękania przez byłego partnera, poprzez agresywnego i głośnego sąsiada, prześladującego nasze dziecko nastolatka, podglądacza z budynku obok naszego domu, podobnego do mobbera współpracownika, bezpodstawnego donosiciela, anonimowego komentującego internauty, agresywnego wierzyciela, niechcianego wielbiciela, niszczącego nasze mienie wandala, czy wreszcie zazdrosnego znajomego lub skonfliktowanego członka rodziny. Jak wygląda jednak profil przeciętnego sprawcy przestępstwa uporczywego nękania w oparciu o statystyki?
Przeprowadzone przez Prof. dr hab. Marka Mozgawę oraz Dr hab. Magdalenę Budyk – Kulik badania pokazują, że najczęstszą przyczyną nękania jest niemożność pogodzenia się przez jedną ze stron związku (małżeństwa, konkubinatu) z rozstaniem się z dotychczasowym partnerem. Najczęściej nękanie trwa od 1 do 6 miesięcy (aczkolwiek nierzadkie są również przypadki nękań wieloletnich, niekiedy trwających nawet ponad 5 lat). Podstawowym sposobem nękania jest dzwonienie do kogoś (przy użyciu telefonu stacjonarnego lub komórkowego). Typowym oskarżonym jest niekarany mężczyzna w przedziale wiekowym między 22 a 40 lat, stanu wolnego, zazwyczaj pracujący, nieposiadający dzieci. W większości przypadków oskarżeni przyznają się do winy. W każdym przypadku sprawca zna się z pokrzywdzonym, a w większości przypadków byli oni ze sobą w bliskich związkach uczuciowych (62,5%). Typowym pokrzywdzonym jest kobieta (w znacznej części przypadków – młoda).
Jak pokazują badania najczęstszą przyczyną i motywem dla zaistnienia przestępstwa jest wspomniana już niemożność pogodzenia się z faktem rozstania z parterem (21,8%), nieporozumienia i konflikty sąsiedzkie (7,9 %), miłość (7,1%), konflikty małżeńskie (6,1%), nieporozumienia rodzinne (5%), zemsta (4,6%).
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
Jak wynika z powyższego najczęściej pokrzywdzonymi przestępstwem z art. 190a § 1 kodeksu karnego są kobiety nękane przez byłych parterów. Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
adw. Artur Obarzanek
- jako adwokat prowadzę sprawy karne w tym przede wszystkim postępowania dotyczące uporczywego nękania. Pomagam moim klientkom uwolnić się od prześladujących stalkerów. Przygotowuję w ich imieniu zawiadomienia o przestępstwie oraz pomagam we wszystkich czynnościach na każdym etapie postępowania, aż do uzyskania wyroku skazującego. Uczestniczę w każdym przesłuchaniu z udziałem moich klientek, pomagam gromadzić potrzebny materiał dowodowy, jestem w stałym kontakcie z prokuraturą i policją oraz uczestniczę w rozprawach przed sądem, jako pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
obarzanek@owo-adwokaci.pl +48 606 371 452
Działamy na terenie całego województwa dolnośląskiego, a siedziby naszej kancelarii mieszczą się w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Spotkania i porady prowadzimy również on-line w drodze wideokonferencji.
To częste pytanie naszych klientek, które zanim zgłoszą się po pomoc do naszej Kancelarii często próbują na własną rękę poradzić sobie z przestępcą. To trudne, ponieważ główną motywacją sprawcy jest niepodporządkowanie się woli swojej ofiary i możliwie maksymalne uprzykrzenie jej życia. Przestępca jest wysoce zdeterminowany i często wobec nieskuteczności swoich działań lub skutecznym im przeciwdziałaniu przez pokrzywdzoną poszukuje nowych sposobów na dotarcie do swojej ofiary. Istotne w przypadku toczącego się później postępowania karnego jest odpowiednie udowodnienie popełnienia przestępstwa przez sprawcę – jak to zrobić?
Jednym z częstych błędów pokrzywdzonych kobiet jest usuwanie wiadomości sms, rozmów za pomocą komunikatorów typu WhatsApp, Messenger, Tinder czy Instagram. Motywacje usuwania wiadomości jest zrozumiała – kobiety chcąc dosłownie „wykasować” sprawcę ze swojego życia. Wiadomości są jednak najczęściej najlepszym dowodem przestępstwa. To właśnie w nich sprawca często pokazuje swoje nieustępliwe oblicze, jest wulgarny, arogancki lub wskazuje w treści rozmów na okoliczności pozwalające dowodzić np. śledzenia, obecności pod mieszkaniem, wypytywania znajomych. Wiadomości są zatem bardzo ważnym dowodem, a ich ilość i treść często ma kluczowe znaczenie dla sprawy. Pamiętaj, że historię połączeń w postaci bilingów można odtworzyć, ale treści smsów już zazwyczaj nie.
Jeżeli sprawca pojawia się w miejscu Twojego zatrudnienia, wyczekuje na Ciebie pod klatką bloku, jeździ za Twoim samochodem, wsiada do tego samego autobusu pamiętaj, że masz prawo go nagrać. Często samo wyciągnięcie telefonu z zamiarem nagrania sprawi, że prześladowca ulotni się. Film wideo lub zdjęcie na którym widać, że stalker przebywa w miejscach Twojego pobytu są bardzo istotnym dowodem w Sądzie, którego nie da się podważyć, a musisz pamiętać, że przestępca w toku postępowania może próbować wypierać się wszystkiego. Każdy pozornie mało ważny dowód potwierdzający jego sprawstwo będzie wówczas kluczowy.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
Często stalker działa na tyle transparentnie i bezrefleksyjnie, że angażuje inne osoby, by Cię prześladować. Może przykładowo pomawiać Cię w miejscu zatrudnienia o kradzieże lub dzwonić po wspólnych znajomych, by przekazać szkalujące Twoje dobre imię informacje. Warto wówczas poprosić osoby, które miały kontakt ze stalkerem o pomoc i złożenie zeznań w sprawie. Tak samo warto poprosić świadków o pomoc, nawet tych nieznanych, którzy widzieli zachowanie stalkera w przestrzeni publicznej (gdy przykładowo gonił pokrzywdzoną lub krzyczał do niej na ulicy). Wówczas rozmowa ze świadkiem i poproszenie o podanie imienia, nazwiska i numeru telefonu pozwoli na późniejsze przesłuchanie tej osoby w postępowaniu. Nie bójmy się także prosić o pomoc osoby, które nawet nie znając stalkera widzą, jak jego działanie oddziałuje na nas. Warto przesłuchać siostrę, przyjaciela albo mamę jeżeli będą oni w stanie potwierdzić załamanie psychiczne pokrzywdzonej lub jej obniżony nastrój czy strach.
Warto też przy rozważaniu zabezpieczenia dowodów na potrzeby procesu skontaktować się z zawodowym prawnikiem, który będzie w stanie ocenić, czy doszło do przestępstwa oraz czy zgromadzone dowody są wystarczające do jego udowodnienia. Często zdarzają się sytuację w których trudno namierzyć sprawcę lub potwierdzić jego tożsamość (stalker w internecie, anonimowy wielbiciel). Wówczas uzyskanie dowodów może wymagać wiedzy specjalistycznej, którą posiada doświadczony prawnik lub współpracujący z nim specjalista. Moim klientom zalecam podjęcie konkretnych działań mogących zwiększyć możliwości wykrycia sprawcy lub zdobycia przekonujących dowodów jego winy.
Pamiętaj, że Sąd będzie miał trudność z oceną materiału dowodowego, w którym Twojemu słowu będzie przeciwstawiało się słowo stalkera. Musisz mieć wówczas materiał dowodowy, który pozwoli obiektywnie potwierdzić, że doszło do przestępstwa uporczywego nękania.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
adw. Artur Obarzanek
- jako adwokat prowadzę sprawy karne w tym przede wszystkim postępowania dotyczące uporczywego nękania. Pomagam moim klientkom uwolnić się od prześladujących stalkerów. Przygotowuję w ich imieniu zawiadomienia o przestępstwie oraz pomagam we wszystkich czynnościach na każdym etapie postępowania, aż do uzyskania wyroku skazującego. Uczestniczę w każdym przesłuchaniu z udziałem moich klientek, pomagam gromadzić potrzebny materiał dowodowy, jestem w stałym kontakcie z prokuraturą i policją oraz uczestniczę w rozprawach przed sądem, jako pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
obarzanek@owo-adwokaci.pl +48 606 371 452
Działamy na terenie całego województwa dolnośląskiego, a siedziby naszej kancelarii mieszczą się w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Spotkania i porady prowadzimy również on-line w drodze wideokonferencji.
Internet to nie tylko miejsce, gdzie można poznać nowych ludzi i zdobywać informacje, ale również miejsce, gdzie niektórzy użytkownicy łamią prywatność innych . Kiedyś stalkerzy śledzili swoje ofiary osobiście, dzwonili, wysyłali listy. Jednak wraz z pojawieniem się internetu, pojawił się również nowy rodzaj stalkingu – cyberstalking, czyli stalking w sieci. Cyberstalking polega na systematycznym śledzeniu i nękaniu innej osoby za pomocą internetu. Ofiarami cyberstalkingu padają osoby w różnym wieku, głównie aktywni użytkownicy mediów społecznościowych.
Stalking w sieci może przybierać różne formy, od wysyłania niechcianych e-maili i wiadomości, wykorzystywania informacji osobistych do szantażu, szpiegowania i inwigilacji aktywności ofiary, publikowania obraźliwych komentarzy na portalach społecznościowych aż po groźby i nękanie w realnym świecie. Może również obejmować śledzenie działań internetowych danej osoby, takie jak monitorowanie jej profili na portalach społecznościowych lub korzystanie z GPS, aby śledzić jej położenie. Anonimowość internetu może ułatwić stalkerom nękaniu swoich ofiar, a brak fizycznej bliskości może sprawić, że dla ofiar będzie trudniej się bronić.
Niektórzy ludzie myślą, że nękanie w sieci nie jest poważnym problemem, ponieważ ofiara może po prostu zamknąć konto lub zablokować napastnika. Niestety, cyberstalking często jest bardziej uporczywy, bo trudniejszy do zidentyfikowania niż stalking tradycyjny. Stalkerzy w sieci mogą nadal śledzić swoje ofiary nawet po zamknięciu konta lub zablokowaniu. Mogą też tworzyć fałszywe profile i nadal kontaktować się z ofiarą. Wreszcie, mogą również używać narzędzi technologicznych, takich jak programy szpiegujące, do zbierania prywatnych informacji o ofierze. Jednym z największych problemów związanych z cyberstalkingiem jest trudność w ustaleniu tożsamości stalkera, albowiem ofiary często nie są w stanie ich zidentyfikować. Mogą to być osoby, które znają pokrzywdzonych osobiście, jak również całkowicie obce osoby, które zaczynają ją nękać z pozycji anonimowej.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą cyberstalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
Dlatego ważne jest, aby każdy użytkownik internetu był świadomy zagrożenia i umiał rozpoznać sygnały ostrzegawcze. Należą do nich ponadprzeciętne aktywności innych użytkowników względem naszej osoby takie jak ciągłe wysyłanie wiadomości prywatnych bez zgody i bez naszej prośby czy próby uzyskania naszych danych osobowych, takich jak adres zamieszkania, numer telefonu czy adres e-mail. Równie podejrzane powinno dla nas być ciągłe odwiedzanie naszych profili w serwisach społecznościowych, komentarze pod naszymi postami czy "lajkowanie" naszych zdjęć przez osoby spoza kręgu najbliższych znajomych. Krytycznym momentem będzie dostrzeżenie zdjęć lub filmów, które zostały wykonane bez naszej wiedzy lub zgody, a następnie zostały opublikowane w sieci.
Aby chronić się przed cyberstalkingiem, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Przede wszystkim nie udostępniajmy naszych danych osobowych w internecie, nie publikujmy zbyt prywatnych informacji na portalach społecznościowych i nie akceptujmy zaproszeń do znajomych od nieznanych nam osób. By ustalić tożsamość sprawcy ważnym dla adwokata jest by nie usuwać żadnych dowodów jego obecności i śladów jego działania. Każdy stalker jest zwykłym przestępcą i popełni w końcu błąd. Użyje dwa razy tego samego fikcyjnego maila, załączy przez przypadek historię korespondencji mailowej z autentyczną osobą lub „polajkuje” inny profil pozwalający na ustalenia jego tożsamości lub zawężenie kręgu potencjalnych sprawców.
Pamiętaj, że choć w dzisiejszych czasach internet jest nieodłączną częścią naszego życia, a media społecznościowe pozwalają nam na łatwe nawiązywanie kontaktów z ludźmi z całego świata to niestety łatwość ta może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Warto zatem zdawać sobie sprawę z zagrożeń związanych z korzystaniem z internetu i zachować ostrożność w kontaktach z nieznajomymi.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą cyberstalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
adw. Artur Obarzanek
- jako adwokat prowadzę sprawy karne w tym przede wszystkim postępowania dotyczące uporczywego nękania. Pomagam moim klientkom uwolnić się od prześladujących stalkerów. Przygotowuję w ich imieniu zawiadomienia o przestępstwie oraz pomagam we wszystkich czynnościach na każdym etapie postępowania, aż do uzyskania wyroku skazującego. Uczestniczę w każdym przesłuchaniu z udziałem moich klientek, pomagam gromadzić potrzebny materiał dowodowy, jestem w stałym kontakcie z prokuraturą i policją oraz uczestniczę w rozprawach przed sądem, jako pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
obarzanek@owo-adwokaci.pl +48 606 371 452
Działamy na terenie całego województwa dolnośląskiego, a siedziby naszej kancelarii mieszczą się w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Spotkania i porady prowadzimy również on-line w drodze wideokonferencji.
Często pokrzywdzone przeżywające trudy związane przykładowo z zachowaniem byłego partnera niemogącego pogodzić się z rozstaniem zastanawiają się czy da się coś z tym zrobić i czy „jego” zachowanie jest normalne lub też podlega karze. Takie właśnie sytuację mogą stanowić przykład stalkingu, czyli przestępstwa z art. 190a § 1 kodeksu karnego. Stalking polega zasadniczo na uporczywym nękaniu, czyli ustawicznym trapieniu, dokuczaniu czy niepokojeniu pokrzywdzonej, skutkującym przykrością po stronie ofiary, wyrządzeniem jej krzywdy lub spowodowaniem dyskomfortu. Owe nękanie musi polegać na podejmowaniu przez sprawcę czynności w szczególności powtarzalnych, odbieranych przez pokrzywdzoną, jako dręczenie, skutkujące wywołaniem poczucia zagrożenia lub naruszeniem prywatności. Brzmi skomplikowanie? Omówmy sobie to więc dokładniej.
Trzeba pamiętać, że nie ma jednej ustawowej definicji „nękania”, wobec czego w każdej indywidualnej sprawie należy ocenić czy dane zachowanie konkretnego sprawcy wobec konkretnej ofiary nosi znamiona nękania. Aktywność stalkera może przybierać rozmaitą formę i polegać w pierwszej kolejności na znacznej ilości niechcianych połączeń telefonicznych czy otrzymanych wiadomości SMS. Sprawca może również próbować kontaktować się za pomocą innych komunikatorów typu WhatsApp, Messenger, Instagram, Telegram itp. Nękaniem będzie również przychodzenie sprawcy pod miejsce pracy pokrzywdzonej, czy przede wszystkim wystawanie pod jej domem, dzwonienie lub pukanie do drzwi. Sprawca może też próbować „dotrzeć” do ofiary poprzez kontakt z jej znajomymi czy przełożonymi przykładowo w celu przekazania nieprawdziwych informacji lub pomówień na temat pokrzywdzonej. Ważne jest, by sprawca działał w sposób intencjonalny, dążąc do podejmowania takich zachowań, które będą dla ofiary dokuczliwe, nieprzyjemne i niepożądane. Sposoby działań przestępcy są zatem rozmaite i każde z wymienionych powyżej zarówno z osobna jak i łącznie może stanowić formę nękania.
Szczególnie istotna jest tutaj powtarzalność sprawcy, upór w działaniu oraz konsekwencja w podejmowaniu takich zachowań, które mają na celu nękać pokrzywdzonego. Czy istnieje, wobec tego ustawowy wymóg długości czasu jaki sprawca musi działać? – Nie – taki termin ustawowy nie istnieje, wobec czego nie liczymy tego okresu w dniach, tygodniach czy miesiącach. Musimy po prostu wykazać, że zachowanie sprawcy pozostaje niezmienne i konsekwentne przez dłuższy czas. W zależności od intensywności jego działań może wystarczyć kilka tygodni, lecz jeżeli sprawca nęka ofiarę jedynie incydentalnie, lecz powtarzalnie wówczas okres czasu wymagany dla udowodnienia stalkingu wydłuży się. Zdarzają się sytuację, kiedy sprawca swoim zachowaniem wypełni znamiona przestępstwa działając nawet zaledwie przez kilka dni. Dolegliwość, intensywność oraz skutek tych działań muszą być jednak znaczne i istotne. Najczęstszy okres działania sprawcy wynosi od 1 miesiąca do 1 roku.
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
To trudne pytanie, ale trafnie odpowiada na nie fakt istnienia jeszcze jednego wymogu dla bytu tego przestępstwa. Chodzi o brak woli pokrzywdzonej i jej akceptacji dla określonego zachowania sprawcy. Innymi słowy stalking zaczyna się wtedy, gdy akceptowalne wcześniej częste telefony partnera stają się już nieakceptowalnym, lub gdy jego obecność pod naszym mieszkaniem – wcześniej oczekiwana – staje się dla nas nieprzyjemna i niechciana. Istotne jest, by w sposób jasny, zrozumiały, a najlepiej dowodowo potwierdzony (np. w formie wiadomości sms czy maila) przekazać stalkerowi, że nie życzymy sobie już żadnego z nim kontaktu. Wówczas sprawca jest już świadomy braku zgody pokrzywdzonej – przykładowo na dalszy kontakt w jakiejkolwiek formie. Jeżeli mimo tego nadal będzie dzwonił lub pisał, świadomie zacznie realizować znamiona przestępstwa stalkingu.
Tak – stalking jest tzw. przestępstwem materialnym, czyli takim, które musi wywołać skutek. Kodeks karny precyzuje, że chodzi o wzbudzenie u pokrzywdzonej poczucia zagrożenia, poniżenia lub udręczenia. Wykazanie samego zaistnienia skutku nie jest jednak trudne, albowiem zazwyczaj sam charakter działania sprawcy (który przykładowo regularnie stoi pod klatką w bloku pokrzywdzonej) uzasadnia zaistnienie skutku w postaci obawy czy udręczenia. Pewne działania sprawcy mogą jednak nie wywoływać strachu, lecz wzbudzać dyskomfort wynikający z naruszenia prywatność. To również wystarczające dla stwierdzenia stalkingu. Samo więc nagrywanie przez sąsiada posesji pokrzywdzonego może być wystarczające do stwierdzenia, że doszło do istotnego naruszenia prywatności. Skutek działania przestępcy jest zatem zazwyczaj sprzężony z jego zachowaniem i to właśnie ten skutek w postaci strachu przez sprawcą, uczuciem udręki czy poniżeniem stanowi największą motywację ofiar do przeciwdziałania przestępcy.
…jaką możemy przedstawić w oparciu o powyższe informacje brzmi:
Stalking to:
Pamiętaj, jeżeli jesteś ofiarą stalkingu lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą stalkera nie bój się poprosić o pomoc. Uporczywe nękanie to przestępstwo, a sprawca winien za nie ponieść karę. Jeżeli szukasz profesjonalnej pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu!
adw. Artur Obarzanek
- jako adwokat prowadzę sprawy karne w tym przede wszystkim postępowania dotyczące uporczywego nękania. Pomagam moim klientkom uwolnić się od prześladujących stalkerów. Przygotowuję w ich imieniu zawiadomienia o przestępstwie oraz pomagam we wszystkich czynnościach na każdym etapie postępowania, aż do uzyskania wyroku skazującego. Uczestniczę w każdym przesłuchaniu z udziałem moich klientek, pomagam gromadzić potrzebny materiał dowodowy, jestem w stałym kontakcie z prokuraturą i policją oraz uczestniczę w rozprawach przed sądem, jako pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
obarzanek@owo-adwokaci.pl +48 606 371 452
Działamy na terenie całego województwa dolnośląskiego, a siedziby naszej kancelarii mieszczą się w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Spotkania i porady prowadzimy również on-line w drodze wideokonferencji.
W obliczu rosnącej liczby spraw alimentacyjnych w Polsce, pojawia się pytanie o skuteczność egzekwowania zobowiązań. Jednym z kontrowersyjnych, ale coraz częściej stosowanych środków, jest możliwość odebrania prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym. W świetle art. 209 kodeksu karnego, omijanie obowiązku alimentacyjnego, definiowanego jako niezapewnienie środków utrzymania ustalonych przez sąd, ugodę lub inną umowa, jest traktowana jako przestępstwo. Za ten występek grozi kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do dwóch lat w sytuacji, gdy uprawniony jest narażony na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Na mocy ustawy z 7 września 2007 roku dotyczącej wsparcia uprawnionych do alimentów, istnieje opcja nałożenia sankcji w postaci zatrzymania prawa jazdy osobie zobowiązanej do płacenia alimentów. Spośród różnych konsekwencji dla dłużników alimentacyjnych, właśnie ta wydaje się najbardziej nieoczekiwana i efektywna.
Aby doszło do zatrzymania prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, muszą zostać spełnione określone warunki. Przede wszystkim obowiązek alimentacyjny musi być jasno określony w orzeczeniu sądowym, ugodzie lub innej umowie. Istotne jest, aby dłużnik alimentacyjny przez ostatnie pół roku nie spełniał swoich zobowiązań alimentacyjnych w co najmniej 50% wysokości ustalonej kwoty. W przypadku choćby jednorazowej zapłaty wyższej niż połowa zasądzonej kwoty, zatrzymanie prawa jazdy nie jest możliwe. Ważne też, by wobec braku dobrowolnego płacenia alimentów wszczęta została egzekucja, która musi okazać się bezskuteczna. Dzieje się tak, gdy nie będzie możliwym wyegzekwowanie pełnej kwoty alimentów. Wówczas, uprawniony – często rodzic reprezentujący dziecko – ma prawo wystąpić do właściwego organu (np. wójta, burmistrza, prezydenta miasta) z wnioskiem o interwencję przeciwko dłużnikowi. Wymagane jest załączenie dokumentu od organu egzekucyjnego, potwierdzającego niepowodzenie egzekucji. Dokument ten powinien zawierać dane o jej przebiegu, nieefektywności i podjętych działaniach do wyegzekwowania alimentów. W sytuacji braku takiego dokumentu, organ może samodzielnie zażądać informacji od komornika.
W odpowiedzi na wniosek uprawnionego, organ może rozpocząć postępowanie albo, jeśli jest to konieczne z powodu zmiany miejsca zamieszkania zobowiązanego, przekazać wniosek do właściwego urzędu. Działania podejmowane są bowiem zawsze przez organ z obszaru miejsca zamieszkania dłużnika. Samodzielne działanie organu możliwe jest również, gdy uprawniony otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub jest w pieczy zastępczej. W takim przypadku nie jest wymagane składanie wniosku o interwencję wobec dłużnika. Początkowo właściwy organ przeprowadza wywiad alimentacyjny, który ma na celu określenie sytuacji rodzinnej, finansowej i zawodowej dłużnika, a także jego stanu zdrowotnego i powodów braku wsparcia finansowego dla uprawnionego. Równocześnie, dłużnik jest zobligowany do dostarczenia deklaracji majątkowej, a organ informuje go o możliwości przekazania informacji o długu alimentacyjnym do biura informacji gospodarczej, jeśli zaległość trwa dłużej niż pół roku. Niespełnienie tego obowiązku lub podanie fałszywych informacji może skutkować konsekwencjami karnymi. Jeżeli brak płatności alimentów wynika z bezrobocia, odpowiednie władze lokalne nakazują dłużnikowi zarejestrować się jako bezrobotny lub poszukujący pracy. Powiatowy Urząd Pracy jest informowany o konieczności wsparcia zawodowego dla dłużnika. W przypadku odmowy spełnienia tych wymagań przez zobowiązanego, uprawniony może wnioskować o ściganie go za przestępstwo z art. 209 § 1 Kodeksu karnego oraz o zatrzymanie jego prawa jazdy przez starostę.
Orzeczenie o zatrzymaniu prawa jazdy nie jest nieodwołalne. Istnieje możliwość jego uchylenia, lecz wymaga to inicjatywy odpowiedniego organu (np. wójta, burmistrza, prezydenta miasta), gdy zachodzą określone warunki. Najważniejszy z nich to ustanie przyczyn do zatrzymania prawa jazdy (na przykład, gdy dłużnik zarejestruje się w urzędzie pracy) oraz regularne wypełnianie zobowiązań alimentacyjnych przez ostatnie pół roku, co najmniej w 50% wysokości ustalonych alimentów orzeczonych przez sąd czy wynikających z zawartej ugody. Warunki te muszą zostać spełnione jednocześnie. Ważne jest również, że kierowca, któremu przywrócono prawo jazdy po uchyleniu decyzji, nie jest zobowiązany do ponownego zdawania egzaminu na prawo jazdy.
Zatrzymanie prawa jazdy za niezapłacone alimenty to jeden z instrumentów skutecznej walki z dłużnikiem alimentacyjnym. W niniejszym artykule poruszyliśmy praktyczne elementy zatrzymania prawa jazdy. Jeśli znajdujesz się w sytuacji, gdy dłużnik alimentacyjny spełnia wskazane wyżej wymogi, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Specjalizujemy się w sprawach alimentacyjnych i możemy zaoferować profesjonalne doradztwo oraz pomoc prawną w Twojej indywidualnej sprawie.
Klient naszej Kancelarii w 1978 r. zawarł z Państwowym Zakładem Ubezpieczeń umowę renty odroczonej.*
*Państwowy Zakład Ubezpieczeń był Państwową jednostką organizacyjną. Jednym z następców prawnych tamtej jednostki jest Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A., który jest zobowiązany do wypłaty świadczeń zawieranych w okresie PRL-u umów ubezpieczeniowych. PZU na Życie S.A. jako podmiot prawny, został powołana do życia w dniu 18 grudnia 1991 r., jej jedynym założycielem był Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. (daw. Państwowy Zakład Ubezpieczeń). PZU na Życie S.A. przejął prawa i obowiązki poprzednika z tytułu m.in. ubezpieczenia rent odroczonych.
Zawarta umowa renty odroczonej zgodnie z treścią ogólnych warunków ubezpieczenia przewidywała dwa odrębne świadczenia: świadczenie renty comiesięcznej wypłacane dożywotnio ubezpieczonemu i jednorazowe świadczenie w wysokości wpłaconych składek - tzw. świadczenie pośmiertne, wypłacane uposażonemu. Początek płatności renty zawsze ma charakter płatności odroczonej, rozpoczynającej się kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat po terminie wpłaty przez ubezpieczonego kwoty składki.
Istotnym jest fakt umownego zwiększania się świadczenia. Zgodnie z postanowieniami umowy Renta zakupiona w danym roku kalendarzowym – w okresie odroczenia jej płatności – zwiększa się od następnego roku corocznie o 2%. Obliczona w ten sposób renta od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym nastąpił początek jej płatności, zwiększa się również corocznie o 2%. W przypadku naszego Klienta oznaczało to, że renta powinna być zwiększana o 2% przez 41 lat, tj. do początku płatności, jak i również o 2% corocznie od momentu jej wypłacania.
Podstawę wypłaty obu świadczeń (renty comiesięcznej oraz świadczenia pośmiertnego) zawsze stanowi kwota składki opłacanej z początkiem zawarcia umowy. Nasz Klient wpłacił łącznie składkę w wysokości 20.000 st. zł. Suma wpłaconych przez Klienta składek miała mu gwarantować podstawowo co miesięczne świadczenie w wysokości 1096,20 st. zł wypłacane po osiągnięciu wieku 60 roku życia.
W okresie od 1978 r., gdy Klient zawarł umowę ubezpieczenia renty odroczonej, do 2020 roku, gdy ubezpieczający osiągnął umówiony wiek, nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza, co było spowodowane w szczególności występującą na przełomie lat 80 – tych i 90 – tych hiperinflacją. Sytuacja ta miała bezpośredni związek z następującymi wówczas zmianami w sferze ustrojowej i gospodarczej. Skutkiem tych niekorzystnych procesów ekonomicznych był postępujący istotny spadek siły nabywczej pieniądza, którego strony umowy (zwłaszcza w zakresie jego rozmiarów i czasu trwania tego stanu rzeczy) nie mogły przewidzieć i uwzględnić w treści zawartej umowy. Zewnętrznym dającym się zaobserwować przejawem spadku siły nabywczej pieniądza polskiego był stały wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz postępujący (choć nieproporcjonalnie do wzrostu cen) wzrost wynagrodzeń w sferze gospodarki uspołecznionej. W tych okolicznościach cel umowy ubezpieczenia, tzn. zapewnienie ubezpieczonemu z osiągnięciem określonego wieku dodatkowej renty, został praktycznie zniweczony. W rezultacie, świadczenie należne Klientowi jako uposażonemu z umowy ubezpieczenia renty odroczonej, uległo znacznej dewaluacji, co niewątpliwie otworzyło drogę do domagania się sądowej waloryzacji tego świadczenia. Co istotne, w orzecznictwie nie budzi wątpliwości możliwość waloryzacji świadczeń określonych w umowach ubezpieczenia renty odroczonej i natychmiast płatnej (zob. m.in. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1992 roku, III CZP 126/91 i wyrok Sadu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 roku, I CKN 720/98).
Zgodnie z regulacją przepisu art. 805 § 1 i 2 k.c. oraz łączącą strony umową, ubezpieczyciel zobowiązał się spełnić określone świadczenie polegające na zapłacie miesięcznej renty przy osiągnięciu przez osobę ubezpieczoną określonego wieku, a ubezpieczający zobowiązał się do zapłaty określonej składki, od wysokości której uzależniona była wysokość przyszłej renty.
Strony zawarły umowę wzajemną, w której świadczenia obu stron są świadczeniami pieniężnymi sensu stricto tj. są pieniężnymi od samego początku powstania zobowiązania. Tym samym co do zasady ich wysokość może być zmieniana na podstawie
art. 3581 § 3 k.c. Warunkiem jest spełnienie przesłanek określonych w przywołanym przepisie (podobnie Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 10 kwietnia 1992 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 126/91; publikowana w OSNCP zeszyt 7-8 z 1992 roku, poz. 121). Jednolite orzecznictwo Sądu Najwyższego, ukształtowane uchwałą składu siedmiu sędziów z dnia 10 kwietnia 1992 r., III CZP 126/91 (OSNCP 1992, nr 7-8, poz. 121), uchwałami z dnia 21 października 1994 r., III CZP 135/94, OSNC 1995, nr 2, poz. 37, z dnia 24 stycznia 1996 r., III CZP 196/95 (OSNC 1996, nr 6, poz. 78), wyrokami z dnia 23 listopada 1993 r., III CRN 46/93 (OSNC 1994, nr 4, poz. 93), z dnia 19 stycznia 1999 r., II CKN 202/98 (OSNC 1999, nr 6, poz. 121), dopuściło waloryzację świadczeń należnych ubezpieczonym (uposażonym) na podstawie umów ubezpieczenia osobowego, w tym ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci (tzw. posagowych), rent odroczonych, świadczeń pośmiertnych.
Przyjęto, że waloryzacja sądowa dokonywana na podstawie art. 3581 § 3 k.c. dotyczy świadczenia pieniężnego obejmującego nominalną sumę świadczenia, powiększoną
w sposób przewidziany wprost umową (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2001 r., V CKN 489/00, OSNC 2002, nr 7-8, poz. 104, z dnia 14 stycznia 2011 r., II CSK 343/10, OSNC 2011, nr 9, poz. 105 oraz niepublikowane z dnia 16 maja 2002 r., IV CK 107/02, z dnia 12 lutego 2003 r., I CKN 1/01, z dnia 19 października 2011 r., II CSK 30/11).
Zgodnie z przepisem art. 3581 § 3 k.c., w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie
z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były one ustalone w orzeczeniu lub umowie. Dla możliwości przeprowadzenia sądowej waloryzacji świadczenia pieniężnego na podstawie cytowanego przepisu konieczne jest zatem wystąpienie kumulatywnie dwóch przesłanek ustawowych,
a mianowicie: zaistnienia spadku siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania mającego charakter spadku istotnego oraz rozważenia interesów każdej ze stron umowy, zasad współżycia społecznego przemawiających za faktem przeprowadzenia waloryzacji, jej rozmiarem i sposobem.
Istotą waloryzacji jest przywrócenie świadczeniom wynikającym ze zobowiązań pieniężnych ich pierwotnej wartości. Fakt zaistnienia w danym okresie istotnej zmiany wartości nabywczej pieniądza nie wywiera wpływu na istniejące zobowiązania z mocy prawa, jego ocena i wpływ na wzajemne rozliczenia stron stosunku zobowiązaniowego należy do sądu orzekającego. Celem waloryzacji jest więc przywrócenie w jak najbardziej urealniony sposób wartości zobowiązania z uwzględnieniem interesów obu stron. Ustawodawca wprowadzając nowelą do Kodeksu cywilnego z dnia 28 lipca 1990r. przepis art. 3571, który obowiązuje od dnia 1 października 1990r. nie wskazał konkretnych mierników jakimi powinien kierować się sąd dokonujący waloryzacji świadczenia w oparciu o ten przepis. Waloryzacji świadczeń sąd dokonuje po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego. W utrwalonym orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego przeważającym jest pogląd, że najbardziej optymalnym sposobem oceny jest miernik przeciętnego wynagrodzenia.
Art. 3581 § 3 k.c., wprowadzający dopuszczalność zmiany na podstawie orzeczenia sądu wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego, w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, wprowadza wyjątek od zasady nominalizmu, przewidzianej w § 1. Celem waloryzacji jest zniwelowanie następstw istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza i przywrócenie świadczeniu pieniężnemu, które dotąd nie zostało spełnione ze skutkiem umorzenia, zamierzonej wartości ekonomicznej z chwili powstania zobowiązania. Ustawowe kryteria waloryzacji, tj. interesy stron oraz zasady współżycia społecznego, jednoznacznie wskazują na konieczność uwzględniania indywidualnej sytuacji i interesów obu stron zarówno w dacie dokonywania rozliczenia jak i wcześniejszego wykonywania umowy, bowiem tylko wówczas rozstrzygnięcie o sposobie i zakresie ingerencji w istniejący stosunek obligacyjny będzie zgodne z aksjologią leżącą
u podstaw omawianej konstrukcji materialno-prawnej. Każdorazowo punktem wyjścia przeliczenia musi być jednak ustalenie treści stosunku zobowiązaniowego, w tym wysokości uiszczonej składki i nominalnego świadczenia, które powinno być spełnione przez zakład ubezpieczeń. Ustalenia te muszą uwzględniać zasady przeliczeń na nową jednostkę pieniężną według stanu na dzień 1 stycznia 1995 r., przewidziane w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U. Nr 84, poz. 386).
Umowa renty odroczonej obowiązywała od 1978 r., zgodnie z postanowieniami umowy renta miała corocznie wzrastać o 2%. Tym samym licząc od 1979 r. (a więc pierwszy rok po zawarciu umowy) do roku 2020, czyli początku otrzymywania świadczenia minął okres 41 lat. Nasz Klient wpłacił 20.000 st. zł. co miało gwarantować podstawowo kwotę 1096,20 st. zł. miesięcznie.
1.096,20 st. zł x 2% = 21,92 st. zł (kwota o jaką winna być zwiększana kwota ubezpieczenia corocznie);
21,92 st. zł x 41 lat = 898, 72 st. zł;
1.096,20 zł + 898,72 zł = 1994, 92 st. zł. (comiesięczna kwota jaką powinien otrzymać Klient po umownym wzroście renty).
Często Zakład podnosi argument niedopuszczalności stosowania mechanizmu dwukrotnej waloryzacji, tj. najpierw zwiększenia świadczenia o 2% rocznie przez okres 41 lat, czyli do poziomu 82%, a następnie zastosowania waloryzacji sądowej. Wskazać jednak należy, że jest to metoda aprobowana przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (vide: postanowienie z dnia 6stycznia 2005r; sygn. akt III CZP 76/04, wyrok z dnia 13 maja 2005r. sygn. akt I CK 690/04, wyrok z dnia 14 stycznia 2011r. sygn. akt II CSK 343/10). Zastosowanie wyłącznie waloryzacji świadczenia w oparciu o treść stosunku zobowiązaniowego nie spełniałoby ziszczenia celu, czyli przywrócenia wartości nabywczej pieniądza.
Otrzymaną kwotę 1994,92 st. zł. powszechnie poddaje się waloryzacji według wskaźnika średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce uspołecznionej w 1978 r. wynosiło 4887 st. Zł (Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 25 maja 1990 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracowników w gospodarce uspołecznionej w latach 1950-1989 oraz w kolejnych kwartałach 1989 r.)
1994,92 zł ÷ 4.887 zł = 0,41 (otrzymany wskaźnik waloryzacji)
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie netto w gospodarce w 2020 r. wynosiło 5.167,47 zł brutto. Jednakże za podstawę wyliczenia należy brać pod uwagę wartość wynagrodzenia netto, gdyż w okresie, gdy świadczenie powstało (koniec lat 70-tych) świadczenia pracownicze nie były obciążone składkami. Obliczona kwota netto przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosi – 4.057,70 zł (komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 lutego 2021 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r.)
0,41 x 4.057,70 zł = 1663,66 zł
Następnie istotnym zagadnieniem jest rozłożenie ryzyka inflacji. Nie ulega wątpliwości, że w świetle art. 358 1 § 3 k.c. obie strony winny liczyć się z ryzykiem zmian ekonomicznych i ponieść jego skutki. Bezspornym jest też fakt, iż niekorzystne skutki procesów ekonomiczno-gospodarczych i hiperinflacji dotknęły obie strony niniejszego postępowania. Wyrażając interesy stron, a także sięgając do reguł etycznych, nakazujących chronić usprawiedliwiony prawnie interes słabszego w relacji zobowiązaniowej podmiotu, w ocenie Kancelarii należało uznać, że strony sporu powinny zostać obciążone ryzykiem wynikającym z następstw deprecjacji siły nabywczej pieniądza w proporcji 20% do 80% na korzyść naszego Klienta. Podkreślić należy, że Zakład zajmujący się zawodowo ubezpieczeniami na warunkach odpłatności, zakładał osiągnięcie określonych korzyści, skoro przyjął dla siebie świadczone przez osobę ubezpieczoną sumy, które mógł następnie inwestować z zyskiem. Pozwany jako podmiot profesjonalny na rynku finansowym, wspierany przez wykształconych ekonomistów i prawników, miał możliwość lepszej antycypacji negatywnych skutków inflacji, jak i lepsze perspektywy zapobiegania jej skutkom. Jako podmiot profesjonalny mógł i powinien dostatecznie zabezpieczyć interesy klientów, również przed ryzykiem inflacji. Stąd też na nim, ekonomicznie mocniejszej stronie umowy, w pierwszej kolejności winno zaciążyć ryzyko spadku siły nabywczej pieniądza w okresie przed rozpoczęciem niniejszego świadczenia.
1663,66 zł x 80%* = 1330,93 zł (kwota co miesięcznego świadczenia po uwzględnieniu wzrostu oraz waloryzacji).
Przedstawiony sposób waloryzacji świadczenia renty odroczonej jest powszechnie stosowany w orzecznictwie (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia
20 października 2016 r., I ACa 740/16 czy wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu XII Wydział Cywilny, z dnia 26 lutego 2019 r., sygn. akt XII C 565/18).
Ostatecznie Sąd I instancji podzielił nasze zapatrywania co do sposobu waloryzacji renty odroczonej. Nasz klient uzyskał rentę dziesięciokrotnie wyższą niż ta zaproponowana przez Zakład w postępowaniu przedsądowym. Sąd II instancji zmienił wyrok jedynie w tym zakresie, że za zasadny uznał rozkład ryzyka inflacji nie w stosunku 80:20, a w stosunku 75:25.
Kancelaria Adwokacka OWO Adwokaci zajmuje się w ramach swoich specjalizacji dochodzeniem waloryzacji rent odroczonych. Zapraszamy do kontaktu z adw. Kamilem Ochenkowskim!
OWO Adwokaci 2024.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Proformat
OWO Adwokaci
Pl. Ks. Wyszyńskiego 52/16
58-500 Jelenia Góra
